Κείμενο συνεργασίας με τον συνάδελφο, Παύλο Γιαννόπουλο, για τον Φοιτητικό Κόσμο (Ανεξάρτητη Φοιτητική Συνεταιριστική Εφημερίδα)
Η Δημοκρατία υπήρξε η σύνθετη λέξη που περιέγραψε πρώτη φορά την αρχαία πόλη-κράτος της Αθήνας, εν πολλοίς λόγω του συλλογικού οργάνου που πρότεινε και ψήφιζε για τις θέσεις των εξουσιαστών και ενίοτε έπαιρνει και η ίδια αποφάσεις για τον λαό, ονόματι Εκκλησία του Δήμου. Δεν νομίζω να υπήρξε ακριβής αντιστοίχιση με αυτό που υποτίθεται ότι πρεσβεύει η λέξη “δημοκρατία”, αφού από το όργανο αποκλείονταν όλες οι γυναίκες, ενώ το όριο ηλικίας ήταν αρκετά μεγάλο για να υπάρχει αυτό που λέμε “καθολική συμμετοχή”. Υπήρξε όμως ποτέ κάποιο πολίτευμα σε κάποιο σημείο του πλανήτη, σε κάποια χρονική στιγμή, που να καθοριζόταν ως καθόλα δημοκρατικό;
Ίσως στην πράξη ποτέ δεν υφίστατο μία τέλεια Δημοκρατία. Γιατί είναι ένα πολίτευμα που συνεχώς εξελίσσεται με τον χρόνο, έχοντας μόνο μία βασική αρχή πάντα ως υπενθύμιση: την δύναμη του πλήθους, την εξουσία του λαού, εξ ου και η ετυμολογία του όρου, «δημοκρατία»: «δήμος» και «κράτος», όπου πρώτο συνθετικό η λέξη «λαός» και δεύτερο συνθετικό η λέξη «δύναμη». Με λίγα λόγια, «δημοκρατία» είναι το πολίτευμα αυτό κατά το οποίο τη δύναμη, την εξουσία («κράτος») την έχει ο λαός («δήμος»). Και ποιος όμως είναι ο «λαός»; Η πλειοψηφία. Έτσι, λοιπόν, όπως αναφέρει και ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά» του, η «τέλεια δημοκρατία» δεν μπορεί να υπάρξει, γιατί πάντα κάποιος μένει παραπονεμένος (τα αιτήματα μιας μερίδας πολιτών, που δεν είναι η πλειοψηφία δηλαδή, δεν ικανοποιούνται).
Ο δυτικότροπος κοινοβουλευτισμός που έχει επικρατήσει στις περισσότερες χώρες της υφηλίου αγνοεί την πραγματική σημασία της Δημοκρατίας, περιορίζεται σε μία τυπική εφαρμογή της. Μόνο που κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται να γίνει, αφού εκείνη συνεχώς εξελίσσεται με την παράλληλη εξέλιξη του πολιτισμού.
Η μόνη θεσμική δύναμή μας τον 20ο και τον 21ο αιώνα, εμάς των πολιτών, είναι μία ψήφος κάθε 4 χρόνια για να εκλέξουμε αντιπροσώπους μας που θα μας εξουσιάζουν χωρίς ουσιαστικό έλεγχο των πράξεών τους, μα που η εμβέλειά τους θα έχει άμεση επίδραση και στην δική μας καθημερινή ζωή. Μόνο αντίβαρο σε αυτό συνιστούν τα εξω-θεσμικά μέτρα, η ανθρωπιά, ο αγώνας, ο εθελοντισμός, η αλληλεγγύη.
Η εξουσία στη Δημοκρατία πρέπει να ελέγχεται από τον λαό. Φταίει και ο ίδιος που δεν γίνεται αυτό, γιατί έχει υποπέσει σε λήθαργο, αλλά και οι εξουσιαστές που θέλουν να έχουν πλήρη ασυδοσία όταν βρίσκονται στις κυβερνητικές θέσεις και δημιουργούν θελημένα ένα κλίμα αποχής από τα πολιτικά πράγματα με σκοπό την λαϊκή αποχαύνωση. Ένας θεσμός (ίσως μέσα από λαϊκά δικαστήρια), θα έπρεπε να κρατάει υπόλογους τους κυβερνώντες και να τους ανακαλεί μέσα από νέα διαδικασία εκλογών, αν αυτοί θεωρούνται ότι δεν ανταποκρίνονται στα αιτήματα της πλειοψηφίας του πληθυσμού. «Θα έπρεπε»…
Αυτό που κρίνεται άξιο ενδιαφέροντος είναι το να αναρωτηθούμε αν το πολίτευμα της Δημοκρατίας πάσχει από ελευθεριότητα, κι αν ναι, τότε ποιες είναι οι εκφάνσεις της; Αδιαμφισβήτητα, γίνεται -παραδειγματικά- λόγος στο σημείο αυτό για την ύπαρξη και τη συμμετοχή της Χρυσής Αυγής στη Βουλή ως κόμμα που διεκδικεί την εξουσία. Εν τέλει, το «ακροδεξιό νεοναζιστικό πολιτικό κόμμα», η «εγκληματική» αυτή «οργάνωση», όπως πλέον χαρακτηρίζεται, αποτελεί τη μαύρη σελίδα της σύγχρονης Δημοκρατίας. Κι όμως, να που μέσα από την απόλυτη ελευθερία στη διαδικασία του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι», αναδείχθηκαν αυτά τα φασιστικά και νεοναζιστικά στελέχη. Ίσως, λοιπόν, το πολίτευμα της Δημοκρατίας, αυτό το τόσο σημαντικό διακύβευμα, να πρέπει να θέτει τις προϋποθέσεις και τους όρους που καλούνται να πληρούν «αυτοί» που θα σηκώσουν το χρέος να την υπηρετήσουν με τόλμη και αρετή, ώστε να μην υπάρξει ποτέ ξανά καμία άλλη Χρυσή Αυγή ή οποιαδήποτε δύναμη αντίθετη με τις δημοκρατικές αξίες.
Η θέση ότι αυτό ακριβώς είναι το μειονέκτημα της Δημοκρατίας, το να επιτρέπει και να δίνει τον λόγο στην κάθε οργάνωση, ανεξαιρέτως των ανθρωπιστικών της πεποιθήσεων, να διεκδικεί την εξουσία, δε θα πρέπει να αποτελεί μέρος της πραγμάτωσης της Δημοκρατίας. Όταν κάποιος, κάποιοι αμαυρώνουν τις δημοκρατικές αρχές, τα ανθρωπιστικά ιδεώδη, αφαιρούν ζωές… δε χωράν σε καμία Δημοκρατία.
Ο θεσμός της Δημοκρατίας είναι ο πιο ιερός, γιατί δίνει πνοή στην ελευθερία, και γι’ αυτό κρίνεται αναγκαίο να τον διαφυλάξουμε… Η Δημοκρατία δεν πρέπει να αφήνει κανέναν να την καπηλεύεται και να τη σπιλώνει.
Παύλος Γιαννόπουλος & Αγγελική Πολυκράτη 26/11/2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου